नगरपालिकाको मौनता : सूर्यविनायकको पाँखागाउमाँ डोजर आंतकको अग्रता

 

 

सूर्यविनायक नगरपालिकाले अव्यवस्थित प्लानिङ अर्थात जग्गा सम्याउनका लागि जथाभावी रुपमा अनुमति दिएकाले पछिल्लो समय सूर्यविनायक नगरपालिकाका कतिपय गाँउबस्ती –टोल नै जोखिममा पर्ने सम्भावना बढेर गएको छ । जग्गा धनीलाई बनको सीमानासंग जोडिएका भिरालो भू–बनोटको अध्ययन नै नगरी नगरपालिकाले जग्गा सम्याउन सिफारिस दिएका कारण सो भुगोलसंग जोडिएको तल्लो तटीय मानबबस्ती जोखिममा पर्ने सम्भावना बढेर गएको हो । सूर्यविनायक नगरपालिकाको वडा नं ९ नंखेलको साविक ५ पाँखागाउँमा तीन –चारवटा भन्दा बढी ठाउँमा जग्गा सम्याउने नाममा डोजर चलिरहेको छ । जथाभावीरुपमा राती–राती डोजर चलाउने गरिएको छ । राती डोजर चलाएर जग्गा सम्याउदा स्थानीयवासीमा एक प्रकारको रातको बीचमा हुने सम्भावित दुर्घटनाको त्रास मडारिएको स्थानीयवासीहरुको भनाई छ । उनीहरुका अनुसार राती डोजर चलाउँदा मनोमानी रुपमा चलाएको छ । वनको सिमाना गहिरो पारिएको छ । कुनै पनि वेला वननै तल खस्ने सम्भावना बढेर गएको छ । पटक–पटक सो कार्यको विरोद्ध जनाउँदै स्थानीयवासीहरुले वडा कार्यालय,नगरपालिका लगायत सम्बन्धीत निकायमा अवगत गराउाँदा पनि सरोकार निकायहरुले गम्भीरताका साथ नलिएको स्थानीयवासीहरुको चर्को गुनासो छ । त्यसोत, नगरपालिकाकै मिलोमतोमा सो एरियाको तीन–चार ठाउँमा जग्गा सम्याउने नाममा प्लानिङको खेती निर्वाधरुपमा भैराखेको छ । पहिले जग्गा सम्याउने भनेर नगरपालिकाबाट स्वीकृती लिने पछि त्यही ठाउँमा प्लानिङको काम गरिदै आउने गरेको छ । पहिलो चरणमा नै प्लानिङको लागि सिफारिस दिदा आफू अप्ठ्यारोमा पर्ने डर भएकाले जग्गा सम्याउन मात्रै भनि नगरपालिकाले स्वीकृती दिदै आउने गरेको छ । नगरपालिका आफू बच्न र जनतालाई उल्लु बनाउनका लागि नगरपालिकाले प्राय सबै ठाउँमा यस्तो तरिका अपनाउँदै आउने गरेको स्थानीयवासीहरुको एक प्रकारको धारणा नै नगरपालिका प्रति बनिसकेको रहेछ । एकातिर नगरपालिकाले आफूले प्लानिङका लागि आफूले सिफारिस नदिएको भन्ने अर्कोतिर जग्गाधनीह्ररुले जथाभावी्ररुपमा डाडो भस्उँदा समेत चुपलागरे बस्ने एक प्रकारको परम्परा नै नगरपालिकाले बसालेको आफ्नो नाम सार्वजनिक नगर्ने सर्तमा क एक स्थानीयले वताए ।

वन अतिक्रमण :

पाँखागाउको वन एरियालाई समेत अतिक्रमण गरेर जग्गा सम्माउने काम भैराखेको छ । तर, नगरपालिका र सम्बन्धीत वडा मौन बसेको स्थानीयवासीहरुको भनाई छ । उनीहरुको अनुसार जग्गा सम्याउने नाममा वनको जग्गा समेत अतिक्रमण गर्दै वनको ३०–३५ वटा रुख काटिएका थिए । तर पनि नगरपालिकाले त्यसलाई चासो दिएन । स्थानीय वन उपभोक्ता समितिले सो को जानकारी वन विभागलाई गराएपछि वनका कर्मचारीहरु आएको र जग्गा वालाहरुले आफ्नो जग्गा सम्याउने क्रममा वनको समेत अतिक्रमण गरेको पाएपछि उनीहरुलाई वनले जरिवाना रकम समेत गरेको कुरा स्थानीयवासीले वताए । तर, अहिले कुनै पनि बेला वन समेत जोखिममा पर्न सक्ने र त्यसले ढिलो चाँडो ठूलो मानवीय बस्तीमा क्षति पु¥याृउने तरिकाले संरचना निर्माण भैराखेको हुँदा समेत सम्बन्धीत निकायले पुरै वेवास्ता गरेको स्थानीयवासीहरुको गुनासो छ ।

जग्गा सम्याउन वडामा निवेदन :

जग्गा धनीहरु गोविन्द अधिकारी लगायत ४ जनाले वडा कार्यालयमा मिति २०८०–१०–१६ गते निवेदन दिएका थिए । उनीहरुले आफ्नो निवेदनमा जग्जा सम्याउने र त्यसलाई खेती योग्य बनाउने भनेर निवेदनमा उल्लेख गरिएको छ । यसको अर्थ त्यहाँ प्लानिङ होइन, खेती योग्य जग्गा निर्माण गर्ने भएकाले सो एरियामा आउदा दिनमा खेती योग्य जग्गा हुनेछ । र, नगरपालिकाले सो एरियालाई खेती योग्य जग्गाको रुपमा वर्गिकरण गर्नु पर्ने हुन्छ । तर, त्यो स्थानीय जनतालाई आँखामा छारो हाल्ने काम वाहेक अर्को नभएको स्थानीयवासीहरु वताउँछन । उनीहरु भन्छन– त्यो सिधै स्थानीय जनतालाई नगरपालिका र जग्गा धनीले झुक्याृने काम गरेको हो । उता, वडामा जग्गा धनीले जग्गा सम्याएर खेती योग्य जमिन वनाउने निवेदनमा उल्लेख गरिएको देखिन्छ । तर वडाले नगरपालिकालाई गरेको सिफारिस पत्रमा डोजर लगाएर जग्गा सम्यान दिन नगरपालिकामा सिफारिस पत्र पठाएको छ । वडाको डोजरमोहलाई स्थानीयवासीहरुले अर्थपूर्ण ढंगबाट हेरेका छन । किन निवेदकले उल्लेख नै नगरेको डोजरमा वडाको मोह वढेको हो भन्ने प्रश्न स्थानीयवासीहरुले उठाउन थालेका छन ।

माटोको तस्करी :

सूर्यविनायक नगरपालिकाको विभिन्त्र ठाउँबाट ठूलो परिमाणमा माटोको तस्करी हुँदै आएको छ । नगरपालिका अबैध रुपमा माटोको तस्करीबाट आउने माटो कमिसनको खेतीमा रमाउँदै आएको छ । जसले गर्दा नगरपालिकाका विभिन्त्र ठाउँ र वन एरियाहरुमा माटो विक्रि गर्ने लोभले असमान्य रुपमा फराकिला संरचनाहरु निर्माण भएका छन । नगरपालिकाको मिलोमतोमा हुने माटोको तस्करी अहिले पनि रोकिएको छैन । पछिल्लो समय यसले नगरपाकिको संरक्षणमा तीव्रता पाएको छ । यहाँ पनि अर्थात यो एरियामा पनि नगरपालिकाको आँखा माटोको विक्रिबाट आउने कमिसनमा गडेको स्थानीयवासीहरु वताउँछन । सम्याउने क्रममा जति धेरै माटो निकाल्न सकियो त्यति नै धेरै कमिसन नगरपालिकालाई प्राप्त हुने भएकाले राती –राती निर्वाध रुपमा नगरपालिकाले डोजर चलाउन दिएको स्थानीयवासीले सुनाए । त्यसो त सो एरियाको माटो पनि राती लाने क्रममा करिब एक साता अघि स्थानीवासीहरुले विरोध गरेर रोकेका थिए । अहिले त्यो माटो लैजानका लागि माटो माफियाहरुको ठूलै चखलखेल गाउँमा भैराखेको उनीहरु सुनाउँछन ।