श्रीलंकामा पूर्व राजाको रहस्यमय विशेष भेटघाट : राजतन्त्र फर्काउने चलखेल भएकै हो त ?
मुलुकको राजनीतिक माहौल अनौठो बन्दै गएको छ । कतिपय रहस्यमय गतिविधि हुन थालेको छ । कुनै अनपेक्षित घटनाको प्रतिक्षामा रहेको झैं छ राजनीतिक वातावरण । यस्तो अवस्थामा धर्म निरपेक्षता हटाउँदै हिन्दू राज्य पुनरस्थापनाका लागि भित्रभित्रै अनेक गोटीचाल भइरहेको तथ्य सतहमा देखिन थालेको छ ।
गोटीचालको केन्द्रमा हिन्दू राज्य पुनस्र्थापना र संघीयताको विदाई दुई विषय देखिन थालेको छ । संविधान संशोधनका लागि मधेसवादी पार्टीहरूले आवाज उठाउन घटाउँदै लैजानुलाई हिन्दू राज्य पुनस्थापनाको प्रयासकारुपमा पनि बुझ्न थालिएको छ ।
यतिबेला राष्ट्रिय जनता पार्टीभित्र विधान मस्यौदा भइरहेको छ । विधान मस्यौदाको छलफलका क्रममा त्यसका कतिपय नेताहरूले विधानमा हिन्दू राज्य अनुरुपको विधान बनाउनुपर्छ भन्न थालेका छन् ।
राजपाका कतिपय नेताहरूले संविधान संशोधनको पक्षमा आवाज उठाउन बन्द गरिएको नभई आफ्ना पुराना मागहरूसँगै हिन्दू राज्यको मागलाई पनि अगाडि बढाउन केही समय चुप लागिएको भन्न थालेका छन् ।
राजपामा मात्र नभएर फोरमभित्र समेत हिन्दूवादीहरूको बोलवाला बढ्न थालेको छ । दुवै पार्टी मधेसमा आधारित छन् र मधेसमा हिन्दूत्वको प्रभाव पहाडी क्षेत्रमा भन्दा गहिरो भएको मानिन्छ । अब नेपालमा हिन्दू राज्य पुनस्थापनाको माग, मुद्दाले निकै सघनरुप लिने आंकलन सरकारमा बसेकाहरूले पनि गर्न थालेका छन् ।
कतिपय गुप्तचर विश्लेषणमा आगामी दिनमा हिन्दू राज्य पुनस्थापनाको विषयले प्रधानता पाउने भनिएको छ । यो कुरा गृहमन्त्री रामबहादुर थापा वादलले पनि निकटहरूसँग भन्न थालेको चर्चा छ ।
संविधानबाट धर्म निरपेक्षता हटाएर हिन्दू राज्य लेख्न सके हिन्दू धर्मकै पुनस्थापना हुने र त्यससँगै राजतन्त्र पनि पुनस्थापित हुने मान्यता हिन्दूत्व अभियानमा लागेकाहरूले भन्ने गरेका छन् । विगतमा धर्म निरपेक्षताको पक्षमा लागेकाहरू पनि अहिले आएर सो विचारको पक्षमा दृढ हुन सकिरहेका छैनन् ।
कतिपय धर्म निरपेक्षता पक्षधरहरू हिन्दू राज्य पुनस्थापित हुनुपर्छ भन्न थालेका छन् । कतिपय चाहिँ हिन्दू राज्यको पक्षमा नरम बन्दै गएका छन् । जानकारहरू भन्छन्– हिजो धर्म निरपेक्षताका सूत्रधार बनेका पूर्व माओवादीका प्रभाविला नेताहरू समेत हिन्दू राज्यको पक्षमा नरम बन्दै गएका छन् ।
क्रिश्चियन धर्ममा लागेका र धर्मनिरपेक्षताको भरमग्दुर वकालत गरेकाहरू नै संविधानमा हिन्दू धर्मको पुनस्थापनाको पक्षमा खुलेर लाग्न थालेका छन् । यसले अबको राजनीति बढी पेचिलो बनाउने संकेत देखाइसकेको छ । हिन्दू राज्य पुनस्थापनाको कुरा चर्किनासाथ पूर्वमहाराजा ज्ञानेन्द्र शाहतिर सबैको नजर लाग्ने गरेको छ ।
जानकारहरू भन्छन्, विगतमा पूर्वमहाराजा ज्ञानेन्द्रले राजतन्त्र पुनस्थापनाका लागि मात्र प्रयत्न गरे, हिन्दू राज्य पुनस्थापनालाई दोस्रो प्राथमिकतामा राखे । तर, अब उनले हिन्दू राज्य पुनस्थापनालाई पहिलो प्राथमिकतामा राखेको स्रँेतको दावी छ ।
यो कारणले देशभित्रका अनेक शक्तिहरू हिन्दूहरूलाई हिन्दू राज्यको पक्षमा लाग्न सजिलो भएको बताउन थालेका छन् । सीधै राजतन्त्र पुनस्थापना भन्न नसक्नेहरूले पनि हिन्दू राज्यको पक्षमा लागेर राजतन्त्र पुनस्थापनालाई परोक्ष समर्थन गर्न थालेका छन् ।
यस बीच पूर्वमहाराजा ज्ञानेन्द्र शाह अहिले धार्मिक र विशेष राजनीतिक भेटघाटमा विदेशमा व्यस्त छन् । त्यही मौकामा नेपालमा केही नेताहरू हिन्दू धर्मको बारेमा जनमत संग्रहमार्फत टुंगो लगाउनुपर्ने तर्क गर्न थालेका छन् । त्यसकारण राजनीतिक व्यवस्थामाथिको परिवर्तनमा अहिले गम्भीररुपमा बहस हुन थालेको छ , जो बाहिर कम प्रकट भइरहेको छ ।
देखिने मुद्दाका रुपमा हिन्दू धर्म भए पनि त्यसको अन्तर्यमा भने संघीयताको विदाई र राजसंस्था पुनस्थापनाको मुद्दा पनि निहितार्थ छ । संघीयताको विदाईले स्वत हिन्दू राज्य र राजतन्त्र पुनस्थापना हुन्छ र हुनुपर्छ भन्ने मान्यताले आकार लिन थालेको छ ।
मुलुकभित्रको माहौल यस्तो भइरहेको बेला पूर्व राजा ज्ञानेन्द्र २९ भदौमा विदेश भ्रमणमा निस्केका थिए, अहिले उनी माल्दिभ्सको पर्यटकीय भ्रमणमा रहेको बुझिन्छ ।
सुरुका केही दिन थाइलैण्ड भ्रमणमा थिए भलै त्यो भ्रमण भने नितान्त पारिवारिक मात्र भएको बताइएको छ । नातिनातिनसँगे भेटघाटका लागि थाइलैण्ड पुगेका ज्ञानेन्द्र शाह त्यसपछि श्रीलंका गए । १५ दिन लामो श्रीलंका भ्रमण नै अहिलेको राजनीतिको खास मेरुदण्डका रुपमा व्याख्या गर्न थालिएको छ ।
श्रीलंका भ्रमणबाट पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र निक्कै उत्साहित भएको बुझिन्छ । जानकारहरूका अनुसार श्रीलंकामा उनले निक्कै महत्वपूर्ण र रहस्यम राजनीतिक भेटघाट गरेका छन् ।
पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रनिकट स्रोतका अनुसार राजसंस्था पुनस्थापनाका लगि भएका भगिरथ प्रयत्नमध्ये श्रीलंकाको भ्रमण निकै महत्वपूर्ण र अहिलेसम्मकै उपलव्धिमूलक पनि भएको छ ।
स्रोत अनुसार, श्रीलंकामा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रले अमेरिका, चीन र भारतका राजनीतिक व्यक्तिहरूसंग सघन भेटवार्ता र विशेष छलफल गरेका छन् । सार्क बाहिरका मुलुकका नेताहरूसँग पनि उनको भेटघाट भएको बताइएको छ ।
२० असोजसम्म श्रीलंकामा रहेका ज्ञानेन्द्र अहिले माल्दिभ्स भ्रमणमा छन् । यो भ्रमण भने नितान्त पर्यटकीय भ्रमणका रुपमा लिइएको छ । त्यसपछि अर्थात् २३ असोजबाट भारतको मुम्वईमा हुने धार्मिक, राजनीतिक भ्रमणलाई पनि निकै महत्वपूर्णरुपमा हेरिएको छ ।
मुम्वईको भ्रमण पहिला विशुद्ध धार्मिक भ्रमणका रुपमा रहेको थियो । मुम्वईको एक धार्मिक कार्यक्रममा सहभागी भएर नेपाल फर्किने योजनामा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र थिए । तर, अहिले धार्मिक साथै राजनीतिक भेटघाट पनि तय भएको स्रँेतको दावी छ ।
यसले गर्दा पनि पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र र उनी निकटहरूमा उत्साह थपिन थालेको छ । ९ दिन लामो मुम्बई भ्रमणपछि फुलपातीको दिन पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र नेपाल फर्किनेछन् ।
नेपालको राजनीतिमा पछिल्ला गतिविधिहरू गम्भीररुपमा अगाडि बढेका छन् । पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रको विदेश यात्राकै क्रममा कांग्रेसका महाममन्त्री शशांक कोइरालाले नेपालमा हिन्दू धर्मलाई जनमत संग्रहबाट टुंगो लागनुपर्ने तर्क गरेका थिए ।
एक सार्वजनिक कार्यक्रममा बोल्दै कोइरालाले यो कुरा विगतभन्दा बढी नै गम्भीरतापूर्वक उठाएका थिए । यो संयोगमात्र नभएको राजनीतिक टिप्पणी हुन थालेको छ ।
हुन त, सुजाता कोइराला र कृष्ण सिटौलाबीचमा पनि केही दिन पहिला भेटघाट भएको थियो । त्यो भेटमा सिटौलाले देश गम्भीर मोडतिर लागेको उल्लेख गरेका थिए । तर, विस्तृतमा बताएनन् । राजनीतिक दलका केही नेताहरू देश गम्भीर मोडमा पुगेको बताउने गर्छन् तर कारण भन्दैनन् ।
उनीहरूलाई प्राप्त सूचनाका आधारमा पनि नेपाल हिन्दू राज्य हुन सक्छ भन्ने आंकलन पनि होला । पूर्वप्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराइले एक कार्यक्रममा हिन्दू धर्मको सन्दर्भ जोडेर भारतले नाकाबन्दी लगाएको कुरा गरेका थिए । त्यो प्रसंग सेलाउन नपाउदै कांग्रेस नेता शशांकको कुरा आउनुलाई पनि निकै गभीरतापूर्वक हेरिएको छ ।
यसै बीच कांग्रेस केन्द्रीय समिति बैठक बसिरहेको छ । यो वैठकले महासमिति बैठकको आधारहरू तय गर्ने छ । महासमिति बैठकसम्ममा हिन्दू राज्य पुनस्थापना अभियानलाई कांग्रेसभित्र निक्कै ठूलो उचाईमा पु¥याउने तयारी भइरहेको छ ।
धर्म निरपेक्षता पक्षधरहरूले एकलौटी सरकार कब्जा गरेको बेला हिन्दू राज्य पक्षधरहरूले थालेको घेरावन्दीले मुलुकभित्र ठूलो उथलपुथल मच्चाउने अपेक्षा गर्न थालिएको छ ।