हो, राजपामा असन्तुष्टि छ: शरतसिंह भण्डारी

पंचायतकाल देखी नेपाली राजनितीमा हाबी हुदै आएका र चतुर नेताको परिचय बनाएका शरतसिंह भण्डारी हालसालै बनेको राष्ट्रिय जनता पार्टी नेपाल (राजपा)का चल्तापुर्जा नेता हुन्।तिनै भण्डारी संग गरिएको कुराकानी यहाँ प्रस्तुत गरेका छौ।

 

० अहिलेसम्म राजपाको दर्ता प्रक्रिया पुरा भएको छैन । अन्य प्राविधिक कामहरु पुरा गर्न सकेको छैन । किन होला ?

यो पार्टी निर्वाचन घोषणा भइसके पछि एकीकृत भएको हो । निर्वाचनमा गइसकेको अवस्थामा दल दर्ता र चुनाव चिन्हलगायतका कुरा प्रभावित हुनु स्वभाविक हो । त्यसैले अहिले राजपाले राजनीतिक मान्यता पाएको छ । तर बैधानिकताको कुरा अगाडि मात्र बढेको छैन ।

हामीले निर्वाचन आयोगलाई जानकारी गराइसकेका छौं । एउटा सुचना जारी गरेर हामीले निर्वाचन आयोगलाई भनी सक्या छौं कि हामी यो–यो पार्टी मिलेर राजपा गठन गरेका छौ र हामीलाई छाता चुनाव चिन्ह चाहिन्छ ।

तर अहिले निर्वाचन आयोग दल दर्ताको प्रमाण पत्र दिने अवस्थामा छैन र चुनाव चिन्ह दिने अवस्थामा पनि छैन । त्यसकारण निर्वाचन आयोगमा गएर आन्दोलन गरेर राजनीतिक स्टण्ट गर्नु राम्रो होइन । त्यसैले अहिले हामी राम्रो पार्टी बनाउन लागेका छौं ।

अर्थात मधेशमा टेकेर हामीले सम्पूर्ण नेपालीको पार्टी बनाउन चाहेका छौं ।

० तपाईहरुको पार्टीमा सैद्धान्तिक कुरा नमिलेको हल्ला पनि आइरहेको छ । असन्तुष्टिहरु पनि देखिएको छ नि ?

यो स्वभाविक हो । विभिन्न पृष्ठ भुमिबाट आएका पार्टीहरु एक ठाउँमा आउँदा छलफल हुनु आवश्क छ । फरक–फरक विचार आउन सक्छ । तर हाम्रो मुद्दा एउटै भएकोले हामी मिलेका हौं ।

सबै मधेश केन्द्रीत भएर मधेशका मुद्दा समाधान गर्नका लागि एकीकृत भएका छौं । एउटा कुरामा हामी स्पष्ट छौं कि हामी लोकतान्त्रिक समाजवाद सिद्धान्त बोकेको पार्टी हौं ।

हामी समावेशी लोकतन्त्रमा विश्वास गर्छौ त्यसैले समावेशी पार्टी बनाउन चान्छौं । त्यसका लागि हामीबीच गहन छलफल हुनु अवाश्यक छ । हामीले बृहतमा छलफल गर्दैछौं । हतरपतरमा कुनै काम गर्न चाँदैनौं । विगतको मधेश राजनीतिले हामीलाई पोलेको छ । त्यसकारण भोली त्यस्तो अवस्था नओस् भनेर हामी छलफलमा छौं ।

० तपाईहरुले मधेशलाई टेक्ने पार्टीहरुलाई एकीकृत भयौं भन्नु हुन्छ तर अहिले पनि मधेशलाई टेक्ने दुईवाटा पार्टी उपेन्द्र जी र गच्छदार जी बाहिरै हुनुहुन्छ नि ?

हामी उहाँहरुलाई ल्याउने प्रयासमा छौं । उहाँहरुसँग निकै छलफल भइरहेको छ । अहिले गृहकार्यमा पनि छौं । राजपामा उपेन्द्र जी र गच्छदार जी पनि अटाउनु हुनेछ । नेपालको राजनीतिक परिवर्तनको मोडमा छ । त्यसकारण हामीले संविधानमा रहेका असन्तुष्टिलाई हटाउँदै अगाडि बढ्ने प्रयासमा छौं ।

यस अवस्थामा उहाँहरुलाई पनि समेटेर बृहत राजनीतिक शक्ति बनाउने पक्षमा छौं । उहाँहरु पनि हामी सँगै हुनु हुन्छ ।

० तर अहिलेकै निर्वाचनको कुरामा दुई धारमा देखिनु भएको छ नि ?

कुनै पनि दुई धारमा छैन । उहाँहरुले पहिलो चरणकै चुनावमा भाग लिनु भएको हो । उहाँहरुलाई पहिलो चरणको निर्वाचनमा सहभागी हुने वातावरण राजपाले बनाइ दिएको हो । हामीले गरेको भद्र सहमति अनुसार नै उहाँहरुले निर्वाचनमा भाग लिनु भएको हो । जसको परिणम स्वरुप दुई चरणमा निर्वाचन भयो ।

हामीले पहिलो चरणको निर्वाचन विथोलेको होइन, सहयोग नै गरेका हौं । १७ गते संविधान संशोधन भएको भए हामी पनि निर्वाचनमा हुन्थ्यौं तर त्यो दिन एउटा नाटकीय घटना भयो । र, हामी आन्दोलन मै छौं ।

० तपाईले यसरी भन्दै गर्दा अहिलेकै अवस्थामा निर्वाचन भयो भने राजपा र अन्य दलबीच मुठभेट हुने सम्भावना छ नि ?

हुने छैन । हामी पनि दोस्रो चरणको निर्वाचनको तयारी गर्दैछौं । तर हामीले निर्वाचनको वातावरण बनाउन माग गरेका छौं । हामीले निर्वाचनमा भाग लिदैनौं भनेर केहिले पनि भनेका छैनौं । राजपाले त्यस्तो कुनै निर्णय गरेको छैन ।

स्थानीय निकाय सम्बन्धी हाम्रो माग पुरा हुने–हुने अवस्थामा थियो तर भएन । त्यसकारण केही जटिलता आएको छ ।

० राजपा र संघीय गठबन्धनको एउटा अडान छ कि संविधान संशोधन नभएसम्म निर्वाचनमा जाँदैनौं । संविधान संशोधन नभएपनि निर्वाचनमा जन सकिन्छ ?

होइन, हाम्रो त्यस्तो अडान छैन । हाम्रो माग के हो भने संविधान संशोधन नभएसम्म हाम्रा मागहरु पुरा हुने छैन ।

संविधान संशोधनको प्रक्रिया पनि अगाडि बढाइएको छ । हामीले के पनि थाहा छ भने अहिलेको अवस्थामा संविधान संशोधनका लागि संख्या पुग्ने अवस्था छैन । हामीले के भनेका छौं पनि संविधान संशोधनको एउटा परिस्थिति बनाउनुस् । एउटा विश्वास दिलाउनुस् । संविधान संशोधनको प्रतिबद्धता सरकारबाट आयो भने हामी चुनावमा जान्छौं ।

० भने पछि कुनै सम्झौता गरे पुग्छ ?

सम्झौता त धेरै भएको छ । लिखित नै चाहिन्छ भन्ने पनि होइन । अलिखित सम्झौताले पनि धेरै महत्व राख्ने गरेको छ । जसरी अहिले सरकारको विषयमा प्रचण्डले सम्झौता पालना गरे त्यसरी नै सम्झौताहरु पालना हुन सक्छ ।

अहिले स्थानीय निकायको निर्वाचन हो । यसले संविधान कार्यन्वयन भइरहेको छैन । स्थानीय निकायको चुनाव हुने वितिकै संसार नै डुब्छ भन्ने छैन । भोली संसदको चुनाव हुन्छ भोली प्रदेशको चुनाव हुन्छ  । हामीले पहिले पनि भनेका थियौं अहिलेको संविधान संशोधनबाट सिमांकन सम्बन्धी प्रक्रियालाई अगाडि बढाउने र निर्वाचन पछि टुँगो लगाउने । सिमाकंनको टुँगो लगाउने बाटो पनि त छदैछ ।

० त्यसो भए यसअघि एमालेले पनि यस्तो प्रस्ताव राखेको थियो । त्यती बेला तपाईहरु किन मान्नु भएन ?

एमालेले त प्रस्ताव नै ल्याएको थियो । तर मानेन । अहिलेको सात प्रदेशको प्रस्ताव पनि उनीहरुले नै ल्याएका थिए तर पछाडि हटे । आफैले गरेका प्रस्तावहरुको विरुद्ध एमाले गए । एमाले आफैले आयोग बनाउने प्रस्ताव गरेको थियो तर अहिले खै मानेको छैन ।

त्यसबेला एमालेले प्रस्ताव गरेको आयोग अहिले हामी बनाउन भन्दैछौं खै किन मान्दैन त एमाले ? भन्नुको अर्थ उहाँहरुमा इमानदारीता देखिएन ।

० त्यसो भए काँग्रेस र माओवादीको गठबन्धनले इमानदारिता देखाउला भन्ने के आधार छ ?

प्रचण्डले त प्रयास गरेको छ नि । यिनीहरुले संसदमा संशोधन प्रस्ताव पेस गरेको छ । काँग्रेस र माओवादीले हामीसँग सहमति गर्न खोजेको छ । उहाँहरु त सदनमा हाम्रो पक्षमा देखिनु भएको छ नि ।

० तर संशोधन पारित भएन नि ?

पारित गर्ने हैसियत उहाँहरुसँग छैन । संशोधन प्रस्तावको एउटा सरोकारबाला काँग्रेस माओवादी हो नि त । हामीले माग गरेको संविधान संशोधनको प्रस्तावक त काँग्रेस माओवादी हो नि । हामीले राखेको मागमा अहिलेको सरकार उभिएको छ नि । सरकारसँग दुई तिहाई बहुमत छैन ।

० त्यसो भए संशोधनको वातावरण वा प्रतिवद्धता आए राजपा चुनावमा जाला ?

निश्चित रुपमा जान्छ । संविधान संशोधनको वातावरण बनाएर सरकारले गर्न सक्ने कामहरु गरे भने राजपा चुनावमा जान्छ ।

० अर्को शब्दमा संविधान संशोधन पास नभए पनि राजपा निर्वाचनमा जान्छ ?

अहिलेको अवस्थामा संशोधन पास हुँदैन भन्ने कुरा हामीलाई राम्रो गरी थाहा छ । अहिलेको बनोट अनुसार संशोधन हुँदैन ।

० त्यसो भए अहिले मधेशमा जुन आन्दोलन चलेको छ नि त्यो के का लागी ?

तपाईले आन्दोलन बेला जारी गरिएको विज्ञप्ति पढ्नु भएको छ ? हामीले के भनेका छौं भने यी मागहरु पुरा गर्ने वातावरण बनाएर निर्वाचनको वातावरण बनाइ दियोस् हामी निर्वाचनमा जान तयार छौं । त्यसकै लागी हामी आन्दोलन गरेका छौं ।

० त्यसो भए देउवा नेतृत्वको सरकारलाई राजपाले समर्थन गर्न सक्छ ?

देउवाले अहिलेसम्म हामीसँग समर्थन मागेको छैन । मागेको खण्डमा हामीले निर्णय लिने छौं ।   हुलाकीन्युजको सहयोगमा