देशलाई तानाशाह राजाको खाँचो छ : राधाकृष्ण मैनाली

 

अहिलेको नेकपाको विवाद तथा विभाजनलाई कसरी विश्लेषण गर्नुहुन्छ ?

अहिलेको पपुलर धार प्रचण्ड–माधव नेपालको हो । केपी शर्मा ओलीको अहिलेको कदम असंवैधानिक भनेर कांग्रेस सभापति शेर बहादुरले पनि भने । त्यसकारण ओलीको धार कमजोर भएको कुरा स्पष्ट छ ।

अहिलेको संविधान मिच्नु दक्षिणपन्थी धार हो । उहाँ आफू बलियो भनेर हिजो दुई तिहाइको सरकारको धाक लगाए, आज थर्थराएका छन् । डरले गर्दा पशुपतिमा पूजा गर्न गएका छन् । वास्तवमा त्यो पूजा आन्तरिक त्रासको पूजा हो । उनमा सन्त्रास सुरु भइसकेको छ ।

 

अदालतले संसद पुनःस्थापना गरेन भने ठूलै आन्दोलन हुने स्थिति छ । आन्दोलन भयो भने वैशाखमा चुनाव हुँदैन । ओलीको पार्टी नेकपा हुने हो कि प्रचण्डको पार्टी नेकपा हुने हो ? सूर्य चिह्न कसको हुने हो टुंगो लागेको छैन । टुंगो लगाउने अदालत हो । असारसम्म चुनाव भएन भने ओली स्वतः असंवैधानिक प्रधानमन्त्री हुन्छन् ।

उनी मात्रै संकटमा परेनन्, देशलाई द्वन्द्वमा फसाए । वामपन्थी नेताको झगडाले देशमा वामपन्थी निकास दिन सक्दैन । यो खेलमा ओली सकिन्छन् । त्यसपछि दक्षिणपन्थी कहरको रुपमा छिमेकीहरू सबैको सहमतिमा फेरि राजा फर्किन सक्ने अवस्था आउँछ कि ? हिजो राजा हटाउने काममा छिमेकीहरू लागेका थिए, राजा फर्काउने काममा उनीहरू त्यसरी नै लाग्दैनन् भन्ने के ग्यारेन्टी र !

भनेपछि राजतन्त्र फर्कने सम्भावना प्रबल देख्नुहुन्छ ?

सम्भावना छ । दलले चलाउन नसक्ने भएपछि राजा फर्कने सम्भावना त भैहाल्छ नि । एकदलीय शासन पनि नहुने, नेकपाले शासन गर्न पनि नसक्ने अनि चुनाव पनि हुन नसक्ने भएपछि राजतन्त्रै फर्कन सक्ने स्थिति हुन्छ ।

हिजो वामपन्थी शक्ति एक थियो, नाटकीय वैरभाव देखा परेको थिएन । उनीहरु आफ्नो हाँडी नफुटाइ जाने सोचमा थिए । अब हाँडी नै फुटाउने स्थिति आयो । हाँडी फुटाएपछि खाने ठाउँ छैन । प्रतिपक्षी कांग्रेसको मुख्य भूमिका हुन सकेको छैन । यस्तोबेला अन्तर्राष्ट्रिय शक्तिले चलखेल पनि गर्छन् । अनि, परिणाम जस्तो पनि आउन सक्छ ।

अहिले यति नराम्ररी नेकपा फुट्ला भनेर सोचेको थिएन । निर्वाचन आयोगले हिजोको पार्टीलाई पार्टी मानेन । चुनाव नै नहुने स्थिति आएपछि ओली पनि गैर–संवैधानिक हुने स्थिति आउँछ ।

देशमा राजाको पक्षमा हिजोभन्दा जनमत बढेको छ । हिजो पृथ्वीनारायण शाहको सालिकमा माला चढाउने दुई जना मान्छे हुँदैनथे, अहिले दशौं हजारले चढाइरहेछन् । यसले पनि एउटा संकेत गर्छ ।

छिमेकी देशलाई नेपालका गाणतन्त्रकालका शासकसँग विश्वास छैन । व्यवस्थामा पनि विश्वास छैन । इण्डियाले यसलाई हितकर ठानेको छैन । हिजो जसरी राजालाई घिसारेर बाहिर लगिएको थियो, त्यसैगरी धकेलेर भित्र ल्याउने पो हुन् कि ! अहिले नेपालमा राजतन्त्र नेपालीलाई भन्दा छिमेकी देशलाई बढी चाहिएको छ ।

कुरा यो हो कि, राजा आएर पनि समस्याको समाधन हुन्छ कि हुँदैन ? राजा हिजोकै शैलीमा आए भने देश संकटमै जान्छ । अब आउने राजा भनेको आम जनताको सुधारक हुँदै भष्टाचार नियन्त्रण गर्ने, सामाजिक विकृतिलाई नियन्त्रण गर्ने, पेशागत निष्ठालाई विकास गर्ने किसिमबाट आउँदा बेटर हुन्छ ।

भनेपछि तपाईं पनि राजतन्त्रकै पक्ष हुनुहुन्छ ?

यहाँ नेताहरू सुध्रिने अवस्था नै छैन । राजा आउँदा पनि ‘बेबी किङ’ आएर समस्या समाधान हुँदैन । सेरेमोनियल राजाको काम छैन । साँच्चिकै सुधारक तानाशाह राजाको खाचो छ देशलाई ।

यहाँका राजनीनिक नेताहरूलाई कारबाही गर्नुपर्याे, राजनीतिक पार्टीलाई सिस्टममा ल्याउनुपर्यो । यहाँका कर्मचारीलाई कर्मचारीजस्तो बनाउनुपर्यो । वकिलहरूलाई कर तिर्ने बनाउनुपर्यो । यो अवस्थाबाट राज्यलाई मुक्त गर्न नियन्त्रित व्यवस्था भएन भने सम्भव छैन ।