नेकपा फुटाउने खेल सुरु, को को छन यस्तो खेलमा, भारतको पनि हात

 

नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) भित्र महाकाली प्रकरण दोहो¥याउने खेल सुरु भएको छ । ०५४ सालमा घटेको महाकाली प्रकरणले अन्तत : तत्कालिन एमाले विभाजित भएको थियो । नेकपाका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ र पाचौं वरीयतामा रहेका नेता वामदेव गौतमको योजनामा महाकाली प्रकरण दोहो¥याउने खेल सुरु भएको हो ।

 

नेकपाका नेता वामदेव गौतम ०७४ मंसिरमा भएको निर्वाचनमा बर्दिया क्षेत्र नम्बर १ बाट करीब ८ सय मतको अन्तरले नेपाली कांग्रेसका संजय गौतमस“ग पराजित भएका थिए ।
निर्वाचनमा पराजय भोगे लगत्तै गौतमले निकटस्थहरुस“ग पार्टीकै गुप्त योजनामा आफुलाई हराइएको अभिव्यक्ति दि“दै आएका छन् ।

 

यसपछि कुनै न कुनै बहानामा उनी संसदमा छिर्ने योजनामा थिए । त्यसका लागि उनले डोल्पा, रुकुम पश्चिमलगायतमा एक दर्जन निर्वाचन क्षेत्रमा उपनिर्वाचन लड्न लामै कोशिश गरे । डोल्पाबाट निर्वाचित भएर गौतमकै कोटाबाट हाल संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन राज्यमन्त्री रहेका धनबहादुर बुढाले गौतमका लागि ठा“उ खाली गरिदिने बचन समेत दिएका थिए ।

 

डोल्पाबाट निर्वाचन लड्ने सुरसारमा गौतमले आफ्नो विश्वास पात्र अवदेश बिष्टलाई त्यहा“को प्रहरी प्रमुखमा सरुवा समेत गरे । अन्तिममा कहि“बाट केही गड्बढी भयो । बुढा गौतमका लागि ठा“उ खाली नगर्ने मनस्थितिमा पुगे । र, एक पटक मतदाताको मनसाय बुझेर आ“उछु भनेर जिल्ला गएका उनले राजीनामा नदिने घोषणा गरे ।

 

यसपछि गौतमले रुकुम पश्चिम ताकेका थिए । जहा“बाट निर्वाचित सांसद कमला रोकालाई ठा“उ खाली गरिदिन आग्रह गरियो । त्यसका लागि रोकालाई प्रचण्डले नै गौतमका लागि ठा“उ खाली गरिदिन भनिएको थियो ।

 

रोकाले प्रचण्ड, गौतम समक्ष त अस्वीकार गरिन नै, फेसबुकमा स्टाटस् नै लेखेर सार्वजनिक रुपमै प्रतिवाद गरिन । रुकुम पश्चिममा पनि झड्का लागेपछि गौतमले बा“के, दैलेख, नवलपरासीमा नजर गा“डे । तर पार नलागेपछि नया“ ठा“उको खोजीमा थिए । त्यसका लागि ‘मुर्गा’ बन्न तयार भए, काठमाडौं क्षेत्र नम्बर ७ बाट निर्वाचित रामबीर मानन्धर ।

 

असोज २३ गते राजधानीमा पत्रकार सम्मेलन गरेर मानन्धरले राजीनामाका लागि स्वीकृति पाउ“ भनेर पार्टी सचिवालयमा निवेदन दर्ता गराइसकेको खुलासा गरिसकेका छन् । पार्टी सचिवालयले उक्त निवेदन पारित गरेपछि गौतमका लागि काठमाडौं ७ को मैदान खुला हु“दैछ । तर, यस खेललाई नेकपाको शीर्ष नेतृत्व पक्तिबाट मात्र होईन, राजनीतिक विश्लेषकहरुले समेत ठूलै चलखेलका रुपमा लिएका छन् ।

 

०५४ साल फागुन २१ गते गौतमकै नेतृत्वमा तत्कालिन एमाले विभाजित भएको थियो । माले पार्टी चलाउन नसक्ने अवस्थामा पुगेपछि ०५८ फागुनमा पुनः एकता भएको थियो । नेपाली राजनीतिमा गौतम अस्थिर राजनीतिज्ञको रुपमा स्थापित छन् ।

 

तीन पटक उपप्रधान र गृह मन्त्री भइसकेका, श्रीमती समेत संघीय संसदमा समानुपातिक कोटाबाट सांसद रहेको अवस्थामा ७० वर्ष नाघिसकेका गौतम किन संसदमा नछिरी नछोड्ने निश्कर्षमा पुगे ? निकै ठूलो रहस्यको पहेली बन्दैछ ।

 

दुई पटक काठमाडौं १६ को वडाध्यक्ष र ०७० र ०७४ को निर्वाचनमा क्षेत्र नम्बर ७ बाट निर्वाचित भएका मानन्धर विगतमा केपी ओली निकटस्थ थिए । केहीदिन अघिसम्म मानन्धरले नेपाल /खनाल/ गौतम पक्षमा रहेका नेता÷कार्यकर्ताहरुलाई त्यस क्षेत्रमा कावुमा राख्दै आएका थिए । तर, यसबेला प्रधानमन्त्री ओलीलाई समेत जानकारी नदिई मानन्धरले एकाएक गौतमका लागि ठा“उ खाली गरिदिए ।

 

उनी एकाएक किन ‘युटर्न’ भए ? खुल्दुलीको विषय बनिरहेको छ । यसका लागि उनलाई साढे तीन करोड नगद हात परेको र दुई वर्षपछि राष्ट्रिय सभामा लगिने आश्वासन दिइएको समाचारस्रोतको दावी छ ।

 

जानकारहरुका अनुसार प्रधानमन्त्रीको कुर्सीमा ओलीलाई ‘च्यालेन्च’ दिन प्रचण्डको योजनामा गौतमलाई संसदभित्र छिराउन लागिएको हो । नेपाली राजनीतिमा प्रचण्ड यस्ता खेलाडी हुन्, एकका बिरुद्ध अर्को खडा गरिहेका हुन्छन ।

 

स्रोतका भनाईमा देशी/विदेशी जुन–जुन शक्तिले नेकपाको एकता गराएको हो, त्यही शक्तिले यसबेला गौतमलाई चुनावी मैदानमा उभ्याएको छ । जसले गर्दा नेकपाभित्र अस्थिरता ल्याइरहन सकियोस् । मानन्धरले काठमाडौं ७ खाली नगरिदिउन्जेल गौतमले नेकपाको हरेक सचिवालय बैठकमा गनगन गर्ने गरेका एक जना शिर्ष नेता बताउ“छन् ।

 

ति नेताका अनुसार गौतमको गनगनबाट सबै नेताहरु आजित थिए । कतिसम्म भने उनको गनगन सुन्न नसकेर सचिवालयका सदस्यहरु बैठक कतिबेला सिध्याएर बाहिर निस्कौं भन्ने दिक्दारीमा हुन्थे ।

 

डोल्पाका बुढाले फुल मन्त्री पाएको भए सायद गौतमका लागि ठा“उ खाली गरिदिने थिए । तर, प्रधानमन्त्री ओलीले कतिसम्म चलाखी गरिदिए भने गौतम निकटकै रबिन्द्र अधिकारीलाई क्याविनेट मन्त्री बनाएर बुढालाई राज्य मन्त्रीमै थान्को लगाई दिए । बुढाले राजीनामा दिन नमान्नुको प्रमुख कारण राज्यमन्त्री मात्र हुनु हो ।

 

प्रधानमन्त्री ओली, वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल, झलनाथ खनाल, इश्वर पोखरेल, नारायणकाजी श्रेष्ठ, रामबहादुर थापा, विष्णु पौडेल कोही पनि गौतम चुनाव लडुन भन्ने पक्षमा थिएनन । बरु दुई वर्षपछि राष्ट्रिय सभामा खाली हुने स्थानमा आउनुस् भनेका थिए । तर, गौतमको ढिपी अघि कसैको केही लागेन । गौतमका पक्षमा एक्लो प्रचण्ड मात्र थिए ।

 

 

हुन पनि अवस्था कस्तो छ भने प्रचण्ड र गौतमबीच सशस्त्र द्धन्द्धकालदेखि नै सुमधुर सम्वन्ध छ । ०६९ असारमा ओलीले प्रचण्डलाई प्रधानमन्त्री बनाउने अलिखित सहमति तोडिदा गौतमले सार्वजनिक रुपमै ठूलो गुनासो गरेका थिए । पछि प्रचण्ड कांग्रेसको बुई चढेर प्रधानमन्त्री बन्दै गर्दा संसदमा गौतमको नाम किटान गरेर आगामी दिनमा उनलाई प्रधानमन्त्री बनाउन भूमिका खेल्ने बताएका थिए ।

 

पछिल्ला दिनमा एमाले र माओवादीबीच पार्टी एकताका क्रममा ओली र प्रचण्डबीच प्रधानमन्त्री र अध्यक्ष आलोपालो हुने सहमति भएको गौतमले बताउदै आएका थिए । तर, एकताको अन्तिम मोडल टु¨ो लाग्दा ओली–प्रचण्ड दुवै अध्यक्ष भए ।

 

संयुक्त राष्ट्रसंघको कार्यक्रममा सहभागी भएर फर्किने क्रममा विमानस्थलमा ओलीले आफु नेतृत्वको सरकार ५ वर्ष रहने बताएका थिए । स्रोतका अनुसार ओलीको यो अभिव्यक्तिबाट तरंगित हुन पुगेका प्रचण्डले त्यसलाई ‘काउन्टर’ दिन रातरात गौतम कार्ड अघि सारेका हुन् ।

 

यसबेला नेकपाभित्र प्रचण्डले सहज रुपमा खेलाउन सक्ने एक मात्र नेता गौतम हुन् ।
स्रोतका भनाईमा गौतमले बर्दियाबाट निर्वाचन जितेका हुने थिए भने प्रधानमन्त्रीको दावेदार हुने थिए । संसदीय दलमा ओलीस“ग निर्वाचन लड्ने थिए ।

 

पछिल्ला दिनमा ओली र माधव नेपालबीच बढ्दै गएको सामिप्यताले पनि प्रचण्ड/गौतम झस्किन पुगेका छन् । त्यसैले प्रचण्डले ओलीलाई ‘साइज’ मा ल्याउन गौतमलाई संसदभित्र छिराउने प्रयास थालेका जानकारहरु बताउ“छन् । केही दिनअघि प्रचण्ड आफैंले नेकपाका नेताहरु समक्ष ‘गौतमको निर्वाचन लड्ने संभावना अन्त्य भएको’ बताएका थिए ।

 

तर, साता नबित्दै तिनै प्रचण्डको योजनामा गौतम चुनावी मैदानमा खडा हुन लागेका हुन् । एकाएक यसो हुनुमा ओलीको विमानस्थल अभिव्यक्तिले काम गरेको नेकपाका एक शिर्ष नेता बताउ“छन् । उनका भनाईमा प्रचण्डकै योजनामा गौतमले ‘सरप्राइज’ दिएका हुन् ।

 

२२ गते सोमबार बसेको नेकपाको सचिवालय बैठकमा गौतमले प्रचण्ड बाहेकका अन्य सात नेतालाई आफ्ना लागि मानन्धरले ठा“उ खाली गरि दिन लागेको भनेर ‘सरप्राइज’ दिएका थिए । उनले यस्तो सरप्राइज दिएको केही समय नबित्दै मानन्धरले सचिवालयमा राजीनामा बुझाएका थिए ।

 

यसपछि त्यो राजीनामा महासचिव विष्णु पौडेलले पढेर सुनाएका थिए । जसमा मानन्धरले ‘नेता गौतमका लागि आफू पद छाड्न तयार रहेको’ उल्लेख गरेका छन् । केही समय अघिसम्म पनि गौतम र उनी निकट भनिनेहरुलाई छिछि र दुर दुर गर्ने मानन्धर कसरी एकाएक उनकै लागि राजीनामा दिने ‘मुड’ मा पुगे ? यो भने खुलिसकेको छैन ।

 

जानकारहरुका दावीमा प्रचण्ड र गौतमले मानन्धरलाई पार्टी केन्द्रीय सदस्य र मन्त्री बनाएरै छाड्ने प्रलोभन दिएका छन् । यसपछि नै उनी गौतमका लागि स्थान खाली गरिदिन राजी भएका थिए । ‘मानन्धर राजीनामा दिन तयार भएपछि प्रचण्ड/गौतमको खेलोफड्कोले प्रधानमन्त्री ओलीलाई भने नराम्रोस“ग झस्काएको छ ।

 

ओलीका लागि यो सुखद संकेत होईन ।’ किनभने गौतमले निर्वाचन जितेमा नेकपाभित्र महाकाली भाग २ दोहोरिने खतरा रहेको ती नेताको जिकिर छ । महाकाली प्रकरणमा एमाले विभाजित नभएको भए ०५६ सालमै एमालेले वहुमतको सरकार बनाउने थियो र नेपाली राजनीतिले अर्कै कोर्ष लिने सम्भावना थियो ।