यस्तै छ हाम्रो नेपालमा : विमानस्थल डिपोबाट दिउँसै २ हजार लिटर इन्धन चोरीयो !

 

सिनामंगलस्थित हवाईइन्धन डिपोबाट मंगलबार दिउँसो २ बजे चोरी हुन लागेको दुई हजार लिटर हवाईइन्धनसहित कन्टेनर नियन्त्रणमा लिइएको छ ।

स्रोतका अनुसार श्री एयरलाइन्सले हेलिकोप्टरका लागि ६ हजार लिटर हवाईइन्धन खरिदको स्वीकृति निगमबाट लिएको थियो ।

तर, डिपोबाट आठ हजार लिटर हवाईइन्धन लोड भएको थाहा पाएपछि कन्टेनर सुरक्षा गार्डले कन्टेनर नियन्त्रणमा लिएका थिए ।

६ हजार लिटर इन्धन बोक्न २ सय लिटर क्षमताका ३० ड्रम कन्टेनरमा हालेर डिपोभित्र कन्टेनरले गेट पास लिएको छ ।

तर, सोही कन्टेनर बाहिरिँदा ४० ड्रम इन्धन रहेको फेला परेपछि छानबिनका लागि नियन्त्रणमा लिइएको थियो ।

थप गरिएका १० ड्रममा स्वीकृति लिएभन्दा २ हजार लिटर बढी इन्धन लोड गरिएको थियो ।

मंगलबारको घटनाको वास्तविकता पत्ता लगाउन आयल निगमले छानबिन समिति बनाएको आयल निगमका प्रबन्ध निर्देशक सुरेन्द्र पौडेलले बताए । ‘मंगलबार दिउँसो घटना भएको पाएपछि सत्यतथ्य बुझ्न छानबिन टोली बनाएको छु,’ उनले भने, ‘घटनामा दोषी भेटिए कसैलाई पनि छाडिन्न ।

मैले सुरुबाटै चुहावट नियन्त्रण गर्नुपर्छ भनेर कर्मचारीलाई निर्देशन दिइरहेको छु ।’ निगमले एभिएसन तथा ग्यास विभाग प्रमुख दीपक बरालको संयोजकत्वमा मेकानिकल इन्जिनियर अशोक साह र लेखाअधिकृत श्यामकृष्ण महर्जन रहेको तीन सदस्यीय छानबिन टोली बनाएको छ ।

यसरी भयो घटना
हेलिकोप्टर सेवाप्रदायक कम्पनीलाई ड्रममा तेल दिने प्रचलन पुरानै हो । वितरण तथा एभिएसन विभागले हेलिकोप्टर कम्पनीलाई डिपोबाट तेल लैजाने सैद्धान्तिक स्वीकृति दिने गर्छ ।

मंगलबार पनि केन्द्रीय कार्यालयले सिनामंगलस्थित हवाईइन्धन डिपो प्रमुख मनोज ठाकुरलाई ६ हजार लिटर तेल दिन पत्राचार गरेको थियो ।

ठाकुरले केन्द्रको पत्रअनुसार तेल दिन डिपोमा कार्यरत सातौँ तहका विदुर कोइरालालाई निर्देशन दिए । कोइरालाले सधैँझैँ ब्राउजर अपरेटर गोपाल नकर्मीलाई ड्रममा तेल हाल्न भनेका थिए । नकर्मीले नै तेल हाल्दा बदख्याइँ गरेको उनीहरूको आरोप छ । नकर्मी १५ वर्षदेखि सोही डिपोमा कार्यरत छन् । सामान्यतया ५ वर्षमा सरुवा हुनुपर्ने मापदण्ड भए पनि उनको कार्यशैलीबारे केन्द्रीय कार्यालयमा बारम्बार उजुरी आइरहेका छन् । मंगलबारको चोरी घटना सत्य साबित भए केन्द्रीय कार्यालयदेखि ब्राउजर अपरेटरसम्मको मिलोमतो पुष्टि हुने स्रोतको भनाइ छ ।

आयल निगममा यस्तो रिपोर्ट
स्वीकृत परिमाणभन्दा बढी हवाईइन्धन कन्टेनरमा हालेको भेटिए पनि निगमको केन्द्रीय कार्यालयका कर्मचारी चोरीको आशंका गर्न तयार छैनन् । निगमका एक उच्च अधिकारीले हवाई कम्पनीले नै गेटभित्र प्रवेश गर्दा भरिएका १० ड्रम र खाली ३० ड्रम भित्र लिएर गएको जिकिर गरे । ‘गेटभित्र छिर्नुअघि नै कन्टेनरमा ४० ड्रम थिए । ३० खाली र १० भरिएका थिए,’ ती अधिकरीको दाबी छ, ‘हवाई कम्पनीले पहिले नै लगेको इन्धन खपत नभई बचेको अवस्थामा कन्टेनरमै राखेर थप तेल लिन गएको थियो । त्यसैले स्वीकृति लिएको भन्दा बढी इन्धन निगमको डिपोले दिएको होइन । चोरी–सोरी भएको पनि होइन ।’

कन्टेनर डिपोमा पस्दा नै गेटपासमा ३० वटा ड्रम लेखेको ठाउँ कट्टा गरेर ४० लेखेर छिर्न दिएको ती अधिकारीको भनाइ छ । ‘कन्टेनर बाहिरिने वेला फेरि सुरक्षा गार्डले चेकजाँच गरे । सोहीक्रममा ६ हजार लिटर इन्धन बोक्न ३० ड्रम चाहिने भए पनि ४० ड्रम देखेपछि उनले डिपो प्रमुखलाई जानकारी गराए ।’ सुरक्षा गार्डले डिपो प्रमुखलाई खबर गर्नासाथ निगमको केन्द्रीय कार्यालयमा चोरीको घटना फैलियो । त्यसपछि कन्टेनर नियन्त्रणमा लिएर छानबिन अघि बढाइएको हो ।

प्रविधि नहुँदा ड्रममा इन्धन ढुवानी
आयल निगमले एयरपोर्टमा रिफ्युलरमार्फत विमान कम्पनीलाई इन्धन दिन्छ । तर, हेलिकोप्टरमा इन्धन हाल्ने प्रविधि निगमसँग छैन । त्यसैले हेलिकोप्टर सेवाप्रदायक कम्पनीले २ सय लिटर क्षमताका ड्रममा तेल लैजान्छन् र पायक पर्ने ठाउँमा पुगेर ड्रमबाट लिफ्टिङ गरेर हेलिकोप्टरमा इन्धन हाल्छन् । ‘धेरै कम्पनीले मोटर चलाएर पाइपका माध्यमबाट ड्रममा रहेको तेल हेलिकोप्टरमा हाल्छन् । कतिपय अवस्थामा प्लास्टिकको पाइप ड्रममा हाल्ने र मुखले तेल तानेर हेलिकप्टरको ट्यांकीमा खसाल्नेसमेत गरेको देखिन्छ,’ निगमका एक कर्मचारीले भने ।