आचार संहिता उल्लंघनले सीमा नाघ्यो,कुन-कुन पार्टीका उम्मेदवार परे कारबाहीमा?

प्रदेश नम्बर २ मा असोज २ गते हुने तेस्रो चरणको स्थानीय निर्वाचन प्रचार प्रसारका क्रममा व्यापकरूपमा आचार संहिताको उल्लंघन भएको छ । आचार संहिताविपरित भड्किलो प्रचार प्रसारमा उत्रिएका कैयौँ उम्मेदवारले भारतीय नम्बर प्लेटका गाडीसमेत प्रयोग गरिरहेका छन् । बालबालिकाको पनि प्रयोग भएको छ ।

मनोनयन दर्ताका क्रममा विभिन्न राजनीतिक दलले आचारसंहिता उल्लंघन गरेको पाइएपछि निर्वाचन आयोगले सचेत गराउँदै आएको छ । मनोनयन दर्ता हुनुभन्दा पहिलेदेखि नै पार्टीका झण्डा, ब्यानरलगायतका सामग्रीको प्रयोग आचार संहिताविपरीत भएको आयोगको भनाइ छ । आयोगले आचार संहिता पालना अनुगमन गर्न आयुक्तहरूलाई नै खटाएको छ ।

चुनावी प्रचार प्रसारको नाउँमा सत्तारुढ दल नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमाले, माओवादी केन्द्र, विजयकुमार गच्छदार नेतृत्वको फोरम लोकतान्त्रिकसहितका दल आयोगले जारी गरेको निर्वाचन आचार संहिता मिच्दै बालबालिकाको प्रयोग गरेका छन् ।

निर्वाचन आचार संहिता उल्लंघन गरेको भन्दै निर्वाचन आयोगले उपप्रधानमन्त्रीसमेत रहेका विजयकुमार गच्छदार र ऊर्जा राज्यमन्त्री अमरसिंह पुनसँग शनिबार स्पष्टीकरण मागेको छ । पदीय दुरुपयोग गरेर निर्वाचन आचार संहिता उल्लंघन गरेको आरोपमा आयोगले शनिबार २४ घण्टाभित्र लिखित जवाफ दिन उनीहरूलाई निर्देशन दिएको छ । ‘आचार संहिता उल्लंघन गरेको विषयमा किन कारबाही नगर्ने ?’ भन्ने प्रश्न दुवै मन्त्रीलाई पठाइएको आयोगका प्रवक्ता नवराज ढकालले जानकारी दिए ।

आयोगले नेपाल लोकतान्त्रिक फोरमका तर्फबाट वीरगन्ज महानगरका उम्मेदवार विमलकुमार श्रीवास्तवलार्ई पनि स्पष्टीकरण सोधेको छ ।

वीरगन्ज महानगरपालिकाको निर्वाचन प्रचारका क्रममा उपप्रधानमन्त्री गच्छदारसहित नेपाल लोकतान्त्रिक फोरम पार्टीका नेता कार्यकर्ताले आचार संहिताविपरीत गाडी र मोटरसाइकलसहित ¥याली निकालेको आयोगको भनाइ छ ।

राज्यमन्त्री पुनले बाराको जितपुर–सिमरा उपमहानगरपालिकाको फत्तेपुरमा कांग्रेस कार्यकर्तालाई सरकारी गाडीमा राखेर निर्वाचन प्रचारप्रसार गर्दै हिँडेको भन्ने उजुरीको आधारमा छानबिन गर्दै आयोगले स्पष्टीकरण सोधेको हो ।

प्रमुख निर्वाचन आयुक्त डा. अयोधीप्रसाद यादवको अध्यक्षतामा बसेको बैठकले स्पष्टीकरण सोध्ने निर्णय गरेको हो । प्रवक्ता ढकालका अनुसार गच्छदार र उनीसम्बद्ध नेपाल लोकतान्त्रिक फोरमका नेता कार्यकर्ताले पर्सा जिल्लाको वीरगन्ज महानगरपालिकामा २०–२५ वटा गाडी र १०० भन्दा बढी मोटरसाइकलसमेतको ¥याली÷जुलुस निकाली निर्वाचन आचार संहिता उल्लंघन गरेको भनी आयोगमा सूचना प्राप्त हुन आएकाले स्पष्टीकरण सोध्ने निर्णय गरिएको हो ।

निर्वाचन आचार संहिता, २०७२ को दफा ५(१३) र स्थानीय तह निर्वाचन आचार संहिता, २०७३ को दफा ४ (क) विपरीत गाडी तथा मोटरसाइकलको ¥याली निकालेर गच्छदारले निर्वाचन आचार संहिता उल्लंघन गरेको देखिएकाले २४ घण्टाभित्र स्पष्टीकरण माग गर्ने निर्णय आयोगले गरेको हो ।

आचार संहिता उल्लंघन गर्नेमा सत्तारुढ र विपक्षी दल दुवैका उम्मेदवार छन् । निर्वाचन आचार संहिताविपरीत कार्य हुँदासमेत निर्वाचन आयोग मूकदर्शक बनेको भन्दै सर्वत्र आलोचना भइरहेको समयमा आयोगले मन्त्रीहरूलाई नै स्पष्टीकरण सोधेको हो । आचार संहिताविपरीत एकैजना उम्मेदवारले कैयौं सवारीसाधन प्रयोग गरिरहेका छन् । आयोगले यसअघि मुख्य विपक्षी दल नेकपा एमालेका वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाललाई चुनावी प्रचारप्रसारका क्रममा बारामा पार्टीको चिहृन अंकित टोपी र टिसर्ट प्रयोग गरेको भन्दै स्पष्टीकरण सोधेको थियो ।

प्रमुख निर्वाचन आयुक्त यादवले राजनीतिक दललाई आचार संहिता पालना गर्न आग्रह गरे पनि दलहरू चुनावी प्रचार प्रसारको होडबाजीमा आचार संहिता लत्याउँदै आएका छन् । चुनावी आचार संहिताविपरीत राजनीतिक दलले झण्डा लगाउनेदेखि जुलुसमा समेत बालबालिका प्रयोग गरेको पाइएको छ । आयोगले पटकपटक निर्वाचनमा बालबालिकाको प्रयोग नगर्न आग्रह गर्दै आएको छ ।

आचार संहिता उल्लंघनका घटना गर्ने दलहरूलाई कारबाही गर्ने मुख्य प्रवक्ता ढकालले बताए । ‘पछिल्लो समय आचार संहिता उल्लंघनका धेरै उजुरी आइरहेका छन्,’ उनले भने, ‘हामी उजुरी छानबिन गर्दै आवश्यक देखिए स्पष्टीकरण सोध्ने र कारबाही गर्ने तयारीमा छौँ ।’ उनका अनुसार आयोगमा आचार संहिता उल्लंघनका करिब १५० उजुरी परेका छन् । त्यसमध्ये १५ जति उच्चतहका व्यक्तिसँग सम्बन्धित र स्पष्टीकरण सोध्नुपर्ने किसिमका छन् । आयोगले प्रायः उजुरीलाई सहमतिमै टुंग्याउँदै आएको छ ।