डाक्टरको लापरबाहीका कारण कहाँ कहाँ कतिको गयो ज्यान, को को पर्ने भए जेल
गएको महिनामात्र विराटनगरको नोवेल अस्पतालमा दुईवटा घटना भए । डाक्टरको लापरबाहीका कारण २ जना सुत्केरीको ज्यान गयो ।
पीडितका आफन्तले विरोध गरेपछि प्रहरीसमेतको रहोवरमा ५ लाख क्षतिपूर्ति दिनका लागि अस्पताल प्रशासन तयार भयो । सहमतिको रकम नपाएपछि पीडित परिवारले पछि जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा पनि उजुरी गरे । घटना दबाउनका लागि पहुँचका आधारमा प्रशासनको दुरुपयोग भएको आरोप लागिरहेको छ, अझै ।
विराटनगरकै विराट शिक्षण अस्पतालमा हात भाँचिएपछि उपचारका लागि पुगेका सुनसरी बक्लौरीका सरोज खड्काको शल्यक्रियाका क्रममा ज्यान गएको थियो । आफन्तले विरोध गरे र अस्पताल तोडफोड समेत भएको थियो । डा. निकलेश गुप्ता नेतृत्वको टोली शल्यक्रियामा खटिएको थियो ।
हातको शल्यक्रिया गर्दा विरामीको मृत्यु हुन्छ भन्ने नै दुर्लभ घटना हो । यसमा डाक्टर दोषी भएको ठहर सर्वसाधारणको थियो । मृत्युको कारण पनि खुलाइएको थिएन ।
काठमाडौंको ट्रमा सेन्टरमा केही समयअघि खुट्टाको उपचार गर्न पुगेकी बाराकी सावित्री सुवेदीको मृत्यु भयो । सावित्रीका छोरा मुकुन्द सुवेदीले उपचारमा डाक्टरको लापरबाही देखिएकाले संलग्न चिकित्सकलाई कारबाही गर्नुपर्ने माग गरेका थिए, आफन्तले अस्पताल परिसरमा विरोध पनि गरेका थिए ।
उपचारका क्रममा बिरामीको मृत्यु हुने कारण कतिपय अस्पतालमा खुलाउने गरिएको छैन । साधारण शल्यक्रियाका क्रममा पनि गलत गरेका कारण ज्यान जाने क्रम नरोकिएपछि सरकारले त्यसविरुद्ध कानुन नै बनाएको थियो ।
देशका विभिन्न ठाउँमा डाक्टरको लापरवाहीका कारण मृत्यु हुने विरामी कम छैनन् । प्रायः नेपालका अस्पतालहरूमा अदक्ष डाक्टरका कारण बिरामीको ज्यान जाँदा आन्दोलन हुने गरेका छन् ।
बुटवल हस्पिटल प्रालिमा टन्सिलको उपचार गर्न पुगेकी बुटवल १३ देविनगर स्थित नविन टोलकी १३ बर्षिया मधु क्षेत्रीको मृत्यु भएको भयो । उपचार गर्दा विरामी राम्रो भए पनि नाक, कान घाँटी रोग विशेषज्ञ डा. नेत्र बहादुर थापाले उपचार गरेको थिए ।
टन्सील भएर अस्पताल लिएकोमा डाक्टर समयमा नै नआउदा उनको मृत्यु भएको पिडित पक्षको आरोप थियो । यो पनि डाक्टरको लापरवाही भएको भन्ने पीडित पक्षको आरोप थियो ।
सानादेखि ठूलासम्म र नाम चलेका अस्पतालमा पनि विरामीको उपचारका क्रममा मृत्यु हुँदा आन्दोलन नभएका होइनन् । अस्पतालमा गलत उपचारका कारण मर्नेहरू कम छैनन् ।
चाबहिलको ओम अस्पतालमा नाकको शल्यक्रिया गर्दाे बुटवलकी ४४ बर्षिय कमला भट्टराईको मृत्यु भएपछि उनका आफन्तले अस्पताल परिसरमा नाराबाजी गर्दै तोडफोड गरे ।
मृतकका आफन्तले भने डाक्टरको लापरवाहीका कारण बिरामीको मृत्यु भएको आरोप लगाए । बिरामीको मृत्युबारे छानबिन गर्नुपर्ने, अस्पतालले आफ्नो लापरबाही स्विकारेर माफी माग्नुपर्ने मृतकका आफन्तहरुको माग थियो ।
नाम चलेका र राम्रा डाक्टर भएका महँगा अस्पताल, मेडिकल कलेजहरूमा बारम्बार यस्ता घटना भइरहेका हुन्छन् । उल्लिखित घटना प्रतिनिधिमुलक मात्र हुन् । हरेक दिनजसो बिरामीको मृत्यु हुँदा त्यसमा डाक्टरको लापरवाही ३ प्रतिशत हुने गरेको हुनसक्ने अनुमान गरिएको छ ।
सरकारले अस्पतालको यहि नियत र नियती रोक्नका लागि १ भदौदेखि मुलुकी अपराध संहितामा उपचारका क्रममा डाक्टरको लापरवाहीले बिरामीको मृत्यु भएमा वा अंगभंग भएमा पाँच वर्षसम्म कैद र ५० हजार रूपैयाँसम्म जरिवानाको व्यवस्था गरेको थियो ।
नेपाल चिकित्सक संघले त्यसको संशोधनको माग राखेको थियो । सरकारले नटेरेपछि विरामीलाई मर्का पार्दै आइतबार देशभरका अस्पतालको आकस्मिक सेवा बाहेकका सेवा ठप्प पारी उनीहरू आन्दोलनमा छन् ।
नेपाल चिकित्सक संघका महासचिव डा. लोचन कार्कीले सरकारले डाक्टरलाई ज्यानमारा र अपराधीको जस्तो व्यवहार गर्न खोजेको बताउँदै यस्तो अवस्थामा काम गर्न नसकिने बताए । तर अस्पतालमा हुने गरेको लापरबाहीका सन्दर्भमा भने डाक्टरले केही बोलेका थिएनन् र छैनन् ।
उपचार गरी ठिक भएर घर फर्किने विरामीको अपेक्षालाई मृत्युमा बदल्ने ‘ज्यानमारा डाक्टरहरू’विरुद्ध ल्याइएको कानुनको बिरोध गर्दै अस्पताल बन्द गर्नु गलत रहेको सर्वसाधारण बताउँछन् ।
अस्पताल जानका लागि तयार भएकी सेवन्तिका गौतमले सरकार र डाक्टर दुवै पक्षको आलोचना गर्दै लेखेकी छन्,‘डाक्टरकोमा अर्जेन्ट जानुपर्ने भएर हस्पिटलमा फोन गरेको हड्तालले कोही नआउने रे ? फौजदारी कानुनको विरोध अरे । सरकारको कानुनले अब कित दुख पाइने हो ?’
डाक्टरहरूले विभिन्न मुद्दा आन्दोलन गरी सरकारले स्थापित गर्न खोजेको कानुनी नजिरलाई भत्काउने चेष्टासँग अस्पतालमा दुख पाइरहेकाहरू असहमत छन् । सर्वसाधारण जीवन कार्की भन्छन्,‘विरामी भनेका प्रशिक्षण गर्ने मेसिन होइनन् उपचारका क्रममा ज्यान लिने काम बन्द हुनुपर्छ । त्यसविरुद्ध आएको कानुन मान्दैनौं भनेर आन्दोलन गर्नु भने गलत हो । डाक्टरले सही उपचार गर्छौं भन्ने प्रतिबद्धता देखाउनुपर्छ ।’
