बिमस्टेक चौथो शिखर सम्मेलनमा आज के–के हुँदैछ ?
बहुक्षेत्रीय प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगका लागि बंगालका खाडीको प्रयास (बिमस्टेक) को चौथो शिखर सम्मेलनको औपचारिक उद्घाटन बिहीबार दिउँसो हुँदैछ ।
अध्यक्ष राष्ट्रका सरकार प्रमुखको हैसियतमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सम्मेलनको उद्घाटन गर्नेछन् । सम्मेलनका लागि सबै देशका राष्ट्रप्रमुख वा सरकार प्रमुख काठमाडौँ आइपुगेका छन् ।
बिहीबार बिहान भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी, बंगलादेशकी प्रधानमन्त्री शेख हसिना र थाइल्याण्डका प्रधानमन्त्री प्रयुट चान ओ चा आइपुगेका हुन् । श्रीलंकाका राष्ट्रपति मैत्रीपाल सिरिसेना र भुटानका अन्तरिम सरकारका प्रमुख सल्लाहकार तथा प्रधानन्यायाधीश छिरिङ वाङचुक बुधबार र म्यान्मारका राष्ट्रपति विन मिन्ट मंगलबार नै काठमाडौँ आएका थिए ।
विदेश सचिव स्तरीय पछि विदेशमन्त्री स्तरीय बैठकले शिखर सम्मेलनमा प्रस्तुत गरिने सहमतिका विषयवस्तु तथा एजेण्डाहरु तय गरेका छन् ।
सम्मेलनको अन्तिम तयारी स्वरुप बुधबार भएको विदेश मन्त्री स्तरीय बैठकले अन्तर्राष्ट्रिय अपराध र मानव तस्करी अन्त्यका लागि शून्य सहनशीलताको नीति अपनाउने समझदारीमा हस्ताक्षर गर्ने निर्णय गरेको छ ।
बिमस्टेकको १६ औँ मन्त्रीस्तरीय बैठकले सदस्य राष्ट्रहरुबिच अन्तर्राष्ट्रिय अपराध नियन्त्रणका लागि शून्य सहनशीलताको नीति अपनाउने विषयमा शिखर सम्मेलनमा सम्झदारी गर्ने निर्णय गरेको हो । मन्त्रीस्तरीय बैठकले शिखर सम्मेलनका लागि १६ वटा विभिन्न एजेन्डा तय गरेको छ ।
गरिबी निवारण, जलवायु परिवर्तन, मानव तस्करी र अपराध, भोकमरीलगायतका विषयमा सदस्य राष्ट्रहरुबिच सहकार्य गरेर अघि बढनुपर्नेमा जोड दिइएको छ । बैठकले काठमाडौँ घोषणा पत्रलाई अन्तिम रुप दिएको छ । अब शिखर सम्मेलनमा यी सबै विषयमा छलफल हुनेछ ।
पहिलो दिन के के हुँदैछ ?
प्रधानमन्त्री ओलीले दिउँसो तीन बजेपछि सोल्टी होटलमा चौथो शिखर सम्मेलनको उद्घाटन गर्ने छन् । उद्घाटन लगत्तै प्रधानमन्त्री ओलीले सम्बोधन गर्ने छन् ।
त्यसपछि बंगलादेश, भुटान, भारत, म्यानमार, श्रीलंका र थाइल्याण्डका राष्ट्रप्रमुख तथा सरकार प्रमुखले बोल्ने कार्यक्रम छ ।
बेलुका ६ बजेतिर सम्मेलनको पहिलो दिनको औपचारिक कार्यक्रम टुंगिनेछ । बेलुका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले पाहुनाको सम्मानमा रात्रीभोज गर्नेछन् । रात्रीभोजसँगै पहिलो दिनका सबै कार्यक्रम सकिनेछन् ।
बिमस्टेक बारे जानौँ
बिमस्टेक यो क्षेत्रका राष्ट्रबिच आपसी सहयोग र सम्बन्ध बिस्तारका लागि स्थापित संगठन हो ।
यसमा नेपालसहित भारत, बंगलादेश, भुटान, श्रीलंका, म्यानमार र थाइल्यान्ड गरी सात सदस्य रहेका छन् । बिमस्टेकको स्थापना सन् १९९७ को जुन ६ मा भएको हो । यसको प्रधान कार्यालय बंगलादेशको राजधानी ढाकामा छ । दक्षिण एसिया तथा दक्षिण पूर्वी एसियाका सात देशको उप–क्षेत्रीय समूह हो, जुनदेशहरु बंगालको खाडीको तटीय तथा आसन्न क्षेत्रमा रहेका छन् ।
यो समूहले दक्षिण एसिया तथा दक्षिण पूर्वी एसियामा बसोबास गर्ने झण्डै साढे एक अर्ब मानिसको प्रतिनिधिमुलक संस्था हो । यसले दक्षिण एसिया र दक्षिण पूर्वी एसियाका देशबिच सम्बन्ध स्थापनाका लागि पुलको रुपमा काम गर्दै आएको छ ।
म्यानमार र थाइल्याण्ड यो समूहमा रहेका दक्षिण पूर्वी एसियाली देश हुन्, नेपालसहित बाँकी देश दक्षिण एसियाली हुन् । सार्कमा रहेका तर बिमस्टेकमा नरहेका देश पाकिस्तान र अफगानिस्तान हुन्।
बिमस्टेकले मुख्य गरी १४ क्षेत्रमा आपसी सहयोग गर्ने उद्देश्य लिएको छ । यसमा प्रविधि, अपराध न्युनिकरण, कृषि, पर्यावरण, आतंकवाद नियन्त्रण तथा गरिबी नियन्त्रणसहितका क्षेत्र प्रमुख रहेका छन् ।
सदस्य राष्ट्रबिचमा प्राविधिक एवम् आर्थिक सहायता आदानप्रदान गर्ने उद्देश्यले स्थापित बिमस्टेकले व्यापार, उर्जा, पर्यटन, परिवहन र माछा उद्योगसँग सम्बन्धित सहयोग आदानप्रदान पनि गर्दै आएको छ ।
गएको चार वर्षदेखि बिमस्टेकको अध्यक्षता नेपालले गर्दै आएको छ । नेपालले बिमस्टेकमा गरिबी निवारण सम्बन्धी विषय हेर्दै आएको छ ।
अध्यक्ष देशले सम्मेलन आयोजना गर्ने नियम अनुसार यसपटकको चौथो बिमस्टेक सम्मेलन नेपालमा हुँदैछ । बिमस्टेकको पहिलो सम्मेलन थाइल्यान्डमा सन् २००४ मा भएको थियो । दोस्रो भारतमा सन् २००८ मा तथा तेस्रो शिखर सम्मेलन सन् २०१४ मा म्यानमारमा भएको थियो ।
