३३ हजार ६ सय मत सहित राष्ट्रपतिमा विद्याले यसरी मार्दैछिन बाजी,चार लाख खर्च गरेर शितल निवास कब्जा गर्ने

फागुन २९ गते हुने राष्ट्रपतिको निर्वाचनका लागि दुई जनाको उम्मेदवारी परेको छ । उक्त निर्वाचनका लागि एमाले-माओवादीबाट वर्तमान राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले उम्मेदवारी दिएकी छन् भने नेपाली कांग्रेसले कुमारी लक्ष्मी राईलाई उम्मेदवारमा उठाएको छ । दुवै जना भोजपुरका हुन्।

नेपालको संविधानको धारा ६२ मा राष्ट्रपतिको निर्वाचनसम्बन्धी व्यवस्था छ । राष्ट्रपतिको निर्वाचन संघीय संसद (राष्ट्रियसभा र प्रतिनिधि सभा) सदस्य र प्रदेशसभाका सदस्य मतदाता रहेको निर्वाचक मण्डलबाट छ । संघीय संसदका सदस्य र प्रदेशसभाका सदस्यको मतभार संघीय कानूनबमोजिम फरक-फरक रहेको छ ।

राष्ट्रपति निर्वाचनका लागि प्रतिनिधिसभा, राष्ट्रियसभा र प्रदेशसभाका सदस्य गरी ८८० जना मतदाता रहेका छन् । संघीय संसदका सदस्यको मतभार ७९ छ भने प्रदेशसभाका सदस्यको मतभार ४८ कायम गरिएको छ । संघीय संसदका एक सांसदको मत भार ७९ हुन्छ भने प्रदेश सांसदको मत भार ४८ तोकिएको छ । अर्थात एकजना संघीय सांसदले हालेको भोटलाई ७९ मत मानिने छ भने प्रदेशसभाका एकजना सांसदको मतलाई ४८ मत मानिने छ ।

प्रतिनिधिसभामा हाल २७५ जना सांसद छन् भने राष्ट्रियसभामा ५९ सांसद छन् । तर, प्रतिनिधिसभा सदस्य रेशम चौधरी टीकापुर घटनामा संलग्न भएको अभियोगमा जेलमा छन् भने राष्ट्रियसभामा मनोनित तीन सदस्यले सपथ लिन पाएका छैनन् । त्यसैले यसपटक राष्ट्रपतिको निर्वाचनमा संघीय संसदका कुल ३३४ सदस्यमध्ये ३३० ले मात्रै मतदानमा भाग लिनेछन् । र, उनीहरुको कुल मत भार २६ हजार ७० हुनेछ ।

त्यस्तै सातवटा प्रदेशमा कुल ५५० प्रदेशसभा सदस्य छन्, उनीहरु मध्ये दीपक मनाङ्गेले भोट हाल्न पाउँदैनन् । यसो गर्दा प्रदेशसभाका ५४९ जनाले राष्ट्रपतिको चुनावमा मतदान गर्छन् । र, उनीहरुको कुल मत भार २६ हजार ३५२ हुनेछ ।

संसद र प्रदेशको गणित हेर्दा राष्ट्रपतिको चुनावमा विद्यादेवी भण्डारीले अत्यधीक मतका साथ जित्ने देखिन्छ । किनभने, संघीय संसद र प्रदेशबाट एमाले र माओवादीको मत भार जोड्दा ३३ हजार ६७५ पुग्छ । संघीय फोरम र राजपा लगायत केही साना दलले पनि भण्डारीलाई नै मत दिने अवस्था छ । जबकि कांग्रेसको कुल मत भार ११ हजार ४२८ मात्र छ ।

संघीय संसद (राष्ट्रियसभा र प्रतिनिधिसभा) मा एमालेका कुल १४८ सांसद छन् भने प्रदेशसभा सदस्यहरु २४३ जना छन् । यी सबैको मतभार २३ हजार ३५६ पुग्छ । यसमा माओवादीको १० हजार ३१९ मतभार जोड्दा विद्या भण्डारीले पाउने मतभार ३३ हजार ६७५ पुग्छ । यसमा राष्ट्रिय जनमोर्चा र मधेस केन्द्रित दलको पनि मत थपिने अनुमान छ ।

राष्ट्रिय दलको मान्यता नपाएका साना दलहरुको केन्द्र र प्रदेशको कुल मत भार १३ सय ५५ मात्रै छ । त्यो मत सबै कांग्रेसतिरै जाँदा पनि कांग्रेसले राष्ट्रपतिको चुनाव जित्ने कुनै गुञ्जायस छैन । तर, त्यो मत बाँडिन सक्छ ।

केन्द्र र प्रदेश संसदमा गरी नेपाली कांग्रेसको कुल मत भार ११ हजार ४२८ मात्र छ । यसमा राजपाको २८४५ र फोरमको ३१९८ मत भार थपियो भने पनि कांग्रेसले एमालेलाई जित्ने अवस्था छैन । किनकी एमाले र माओवादीको मत भार ३३ हजारभन्दा माथि छ ।

निर्वाचन आयोगले राष्ट्रपति तथा उपराष्ट्रपति पदका उम्मेदवारले प्रचारप्रसारमा बढीमा ४ लाखसम्म खर्च गर्न पाउने सीमा निर्धारण गरेको निर्वाचन आयोगका प्रवक्ता नवराज ढकालले जनाकारी दिएका छन् ।